Iedereen kent het wel: zodra je zwanger bent (of een baby vasthoudt), lijkt ineens iedereen een mening te hebben over je "moederinstinct". Alsof je van nature zou weten wat je baby nodig heeft, op elk moment van de dag. Het idee dat je intuïtief de juiste keuzes maakt, klinkt geruststellend. Maar wat zegt de wetenschap? Is dat instinct echt een aangeboren kracht, of eerder een idee dat we elkaar vertellen om onszelf wat houvast te geven?

Spoiler: het bestaat. Maar niet zoals je denkt.

Het zogeheten moederinstinct bestaat wel degelijk, maar het is niet één magische schakelaar die automatisch omzet zodra de baby eruit is. Wat wél gebeurt? Er vinden aantoonbare veranderingen plaats in de hersenen van ouders na de geboorte.

Uit onderzoek blijkt dat moeders in de maanden na de geboorte meetbare veranderingen in hun hersenstructuur ondergaan. Denk aan extra activiteit in gebieden die betrokken zijn bij empathie, gevaarherkenning en sociaal gedrag. Een soort biologische aanpassing aan het ouderschap dus. Vooral het hormoon oxytocine speelt hierin een hoofdrol – ook wel bekend als het ‘knuffelhormoon’. Zodra je baby huilt of je aankijkt, schiet die stof omhoog en voel je de drang om te troosten of te beschermen.

En vaders dan? Of andere verzorgers?
rnDie hebben óók hersenen – en goed nieuws: ook die kunnen veranderen. Vaders en andere primaire verzorgers maken eveneens oxytocine aan, vooral als ze actief zorgen. De hersenen passen zich aan op de rol, niet alleen op het geslacht. Dus nee, het “moederinstinct” is niet exclusief voor moeders. Het is eerder een menselijk verzorgingsinstinct dat wordt geactiveerd door nabijheid en interactie.

Maar wat als ik dat gevoel niet heb?
rnLaten we even eerlijk zijn: niet iedereen voelt die diepe band vanaf dag één. Sommige ouders kijken naar hun baby en denken vooral: Wat moet ik doen met dit kleine, schreeuwende minimensje?

En dat is oké.

Ouderschap is een proces, geen goocheltruc. Je leert je kind kennen, je leert jezelf kennen in je nieuwe rol, en het gevoel komt vaak met de tijd. Liefde en verbondenheid groeien door herhaling, nabijheid en... slaap (zoveel als je kunt vinden, tenminste).

Dus: instinct of niet, je doet het goed
Laat je niet gek maken door het idee dat er één juiste manier is om te voelen of te reageren. Je hebt geen mystiek “moederinstinct” nodig om een goede ouder te zijn. Wat je nodig hebt, is de bereidheid om te kijken, luisteren en leren. En misschien af en toe koffie. Of chocola.

Ouderschap is geen wedstrijd in intuïtie. Het is een relatie die je samen opbouwt, dag voor dag. En dat mag rommelig, onzeker en chaotisch zijn. Juist daarin schuilt de echte verbinding.